گزینش فنوتیپی و مولکولی ژن(های) اعاده کننده باروری در جمعیت های در حال تفکیک برنج

استفاده از سیستم نرعقیمی ژنتیکی- سیتوپلاسمی به منظور بهره برداری از پدیده هتروزیس در محصولات زراعی تنها وقتی امکان پذیر است که لاین های اعاده کننده باروری مطلوب موجود باشند. محدودیت ارقام مناسب اعاده کننده باروری، تعداد کم لاین های موثر و سازگار و پایه محدود ژنتیکی آن ها، همواره یکی از مشکلات اساسی تولید برنج هیبرید بوده است. این مطالعه با هدف شناسایی و گزینش بوته های دارای ژن های اعاده کننده باروری در جمعیت های در حال تفکیک برنج و استفاده از انتخاب به کمک نشانگرهای مولکولی به منظور شناسایی ژنوتیپ های دارای ژن های مذکور می باشد. براین اساس انجام آزمون باروری دانه گرده و خوشه، همراه با بررسی های مولکولی جهت شناخت لاین های اعاده کننده باروری در دو جمعیت حاصل از تلاقی متقارب (نعمت×پژوهش // ir58110× پژوهش) و (نعمت×پژوهش// ir60819 × پژوهش) و دو جمعیت حاصل از (×ir60819پژوهش و ir58110×پژوهش) طی دو سال متوالی نشان داد که لاین های r7، r9، r45، r5 و r28 با انجام آزمون های باروری دانه گرده و خوشه دارای وضعیت مطلوبی بودند. با بررسی های مولکولی انجام شده بر روی لاین ها و ژنوتیپ های گزینش شده چهار نشانگر بکار رفته در این تحقیق شامل rm171، rm3148، rm1وrm258 الگوی باندی مناسبی را ارائه نمودند به طوری که لاین های r3، r7، r9، r25، r29، r45، r5، r28 و r27 حداقل برای دو نشانگر الگوی باندی، مشابه شاهد اعاده کننده باروری یا ir50 را نشان دادند لذا با تلفیق نتایج حاصل از آزمون های باروری گرده و باروری خوشه و همچنین بررسی های مولکولی با نشانگرهای بکار برده شده لاین های r5، r7، r9، r29 و r45 به عنوان لاین های دارای پتانسیل مناسب جهت اعاده کردن باروری شناسایی شدند که با بررسی های بیشتر در نسل های آینده می توانند به عنوان لاین های مطلوب اعاده کننده باروری در تولید بذر هیبرید مورد استفاده قرار گیرند.